1.

Als nazaten van de Dürense familie Von Berg zijn de stamboomgegevens gemakkelijk te vinden. Althans van de in Nederland wonende familieleden. In 1811 werd door Napoleon het Bevolkingsregister ingevoerd. Burgers dienden zich bij hun gemeente met naam en geboortedatum te laten registreren. Vervolgens werd ieder huwelijk, overlijden en elke geboorte vastgelegd. Deze gegevens zijn na 2000 gedigitaliseerd, hetgeen het vinden van informatie vereenvoudigd.

Onze Nederlandse stamboom begint (of eindigt zo u wilt) bij Martinus Johannes Hubertus von Berg (*1902 Maastricht) en eindigt met Martinus von Berg (*1805 Maastricht).  De volgende Von Berg die in 1811 in Nederland werd ingeschreven werd in Duitsland geboren: Johann Mathias von Berg (*1771 Düren) die we kunnen volgen tot Johann von Berg (*1441 onbekend) als laatst geregistreerde voorouder. (Het was overigens diens zoon Johann Hermann die nog in Düren is geboren.)

_______________________________________________________________________________________________________________________________

Even tussendoor.

Het achterhalen van de correcte informatie over onze voorouders wordt alleen al door onze achternaam bemoeilijkt. Von Berg. Ik geeft hieronder weer welke varianten ik tegenkwam. U kunt de hoofdletter net zo goed als een kleine letter schrijven; de naam komt in elke vorm voor.

von Bergh; van Berg; van den Berg; vom Berg; von der Berg; van Bergen; Berg; zum Berg; Bergen; den Berg, er zijn genoeg varianten. Overigens kunt u na elke laatste 'g' nog een 'h' toevoegen. 

Er zijn ook combinaties van namen ontstaan, zoals von Berg/Jülich;  von Kleve/Mark/Berg.

En niet te vergeten De la Montangne; Dumont; Mont.

_______________________________________________________________________________________________________________________________

2.

Hieronder een nadere kennismaking met de leden van onze familie in de stamboom tot nog toe. 

Over Johann von Berg,  geboren in Warburg, wonende in Düren en gehuwd met Catharina von Lövernich, weten wij eigenlijk niets.

Diens zoon Baron Johann-Hermann von Berg werd omstreeks 1490 in Düren werd geboren. Over hem is niet veel terug te vinden in aktes en documenten. Zoals gebruikelijk in adellijke kringen huwde men met anderen in adellijke kringen en Johann-Hermann deed dat Barones  Margarete von Breuer.

Hun zoon Johann von Bergh huwde met Margarete von Schoeller. Het geslacht Von Schoeller was een invloedrijk familie en grondleggers van de nu nog bekende papier- en staalindustrie. Rond 1600 woonde hij in Holztirmpt.

Peter von Bergh was hun oudste zoon. Hij was Rentmeister van het landgoed Nörvenich, een leengoed van het hertogdom Jülich. Daar wordt hij als Schöffe, een lekenrechter, belast met de rechtspraak in een leengoed. Peter was in 1625 burgemeester van Düren. Hij studeerde af als doctor in de geneeskunde.

Over zijn zoon Johann Hermann von Bergh is meer bekend. Hij wordt op 23 september 1637 verheven in de Rijksadel door Keizer Ferdinand III en krijgt daarbij de titel van Hofpfalzgraaf. Daarmee is hij de directe vertegenwoordiger van de keizer in het landgoed van Jülich. De titel machtigde hem notarissen te benoemen, onwettigen te legitimeren, wapenschilden te verlenen, enz. Hij was ook vrijgesteld van alle belastingen en burgerlijke lasten. Hij werd tevens Erbförster en was verantwoordelijk voor het beheer van het Jülichse jachtgebied en het verlenen van jachtvergunningen. In de jaren 1643, 1652 en 1661 was hij burgemeester van Düren. Johann Hermann huwde Catharina Kreps, waarmee hij woonde in het huis 'zum Stern' aan de markt in Düren. Nadat hij was afgestudeerd aan de Universiteit van Wenen verhuisde het echtpaar naar Haus Bergshof in Birgel. Naar het schijnt was Bergshof al langere tijd in het bezit van de familie Von Berg.

Zijn vijfde zoon Franz Hermann nam Bergshof over met de daarbij behorende verplichtingen als Erbförster. Of hij de titel Pfalzgraaf ook mocht voeren is niet bekend. Maar gezien de snel gaande verburgerlijking van de familie Von Bergh is dat onwaarschijnlijk.

Het was de zoon Franz Arnhold die Haus Bergshof verkocht. Hij verhuisde met zijn gezin naar Düren. Destijds was hij getrouwd met  Maria Magdalena Herckenrath. In de genen van de Von Bergen staat blijkbaar geschreven dat één huwelijk aan de krappe kant is. Hij huwde, net zoals zijn grootvader, drie vrouwen waarmee hij vijftien kinderen kreeg. Franz Arnhold was luitenant in de stad Zons.

Zijn zoon Carl Joseph werd geboren in Birgel. Er bestaat een noemenswaardig kerkelijk document over hem: Uittreksel uit de brief van de Romeinse curie: "Anna Margarethe Mertens is de nicht van Carl Joseph Berg via zijn broer of zus ("ex fratre germano seu sorore germana"); uit vleselijk verlangen heeft hij zijn nichtje zwanger gemaakt en vraagt ​​nu om dispensatie. Anna Margaretha zou in ongenade zijn gevallen en voor het leven ongehuwd zijn als het huwelijk niet was toegestaan; er zou ook een risico zijn dat de twee naar het protestantisme zouden neigen als hun huwelijk zou worden geweigerd. Omdat ze echter hebben beloofd katholiek te blijven, wordt dispensatie verleend. De pastoor moet hen een zware boetedoening opleggen voor hun zonde; ze moeten zweren dat ze de incestueuze zonde niet zouden hebben begaan als ze van tevoren hadden geweten dat ze een dispensatie hadden kunnen aanvragen; ze mogen niemand anders helpen bij incest enz. - Het kind is wettig verklaard."

Diens zoon Johann Mathias was de laatste telg van de Duitse tak van onze familie. Hij huwde Anna Margaretha Mertens en zij verhuisden tijdens hun leven naar Nederland.

Hier stopt de geschiedschrijving over onze familie. Tot in onze tijd bestaat weinig informatie, met uitzondering van geboorte-, huwelijks- en overlijdensakten met zo nu en dan een beroepsvermelding.

_______________________________________________________________________________________________________________________________

Even tussendoor.

Omdat het tussenvoegsel 'von' in onze naam een verwijzing is naar een Duitse adellijke familie hieronder wat meer uitleg daarover. Met de komst van de Romeinen begin eerste eeuw zien we adellijke titels ontstaan en pas met de val van het Duitse Keizerrijk in 1918 worden deze officiële titels met bijbehorende politieke macht afgeschaft. Om de rangorden van de Duitse adel te beschrijven is onbegonnen werk. De titels komen en gaan, zijn met elkaar verweven of krijgen een wisselende betekenis. (Kunt u zich niet inhouden en wilt u het precies weten? Ga naar https://de.wikipedia.org/wiki/Deutscher-Adel). Hieronder een beknopte weergave.

In eerste instantie is er de hoge adel. Families die regeerden over grondgebied en meestal de naam daarvan droegen. (De graven en hertogen Von Berg, Jülich en Kleve behoorden tot de bekendste en machtigste Von Bergen.) Deze families gaven hun titels en macht door van vader op zoon. Daarnaast kent men in Duitsland wat heet de lage adel of rijksadel. Bijbehorende titels werden verleend door hertogen, koningen en keizers als beloning voor bewezen diensten. Of om in hun plaats te regeren wanneer hun rijk te omvangrijk werd. Tot slot was er de vrije adel of landadel. Deze families beheerden van oudsher bestaand landgoed dat altijd al in hun bezit was of als leengoed ter beschikking was gesteld door leden van de hoge of lage adel. Onze familie behoorde tot de, zoals dat genoemd wordt, Ministerial Adel. De lage adellijken die in opdracht van keizers, koningen en hertogen een landgoed beheerden en ambtelijke taken uitvoerden.

_______________________________________________________________________________________________________________________________

3.

Zoals in hoofdstuk 1 vermeld is Johann von Berg de laatst gevonden gedocumenteerde voorouder van onze Dürense familie en is over hem in feite niets bekend. 

de periode tussen 1400 en 1500 werden documenten vaak ondertekend met alleen de titel van de persoon. Zo was bijvoorbeeld 'Graaf von Steinheim' voldoende. Maar deze graaf kon nog meer achternamen hebben die niet vermeld werden. Bijvoorbeeld: Johann Heinrich Henricus IV Von Steinheim Von Nassau-Wiesbaden Von Dillenburg Von Berg. U begrijpt het probleem. Hoe dan verder?

We kunnen, gezien de regio rond Düren/Jülich waar onze voorouders woonden, er toch vanuit gaan dat in dit geografische gebied deze Johann geboren moet zijn. Dit aannemend komen als snel twee familielijnen in aanmerking voor verder onderzoek. 

A. De eerste familielijn begint bij de naamgever van onze familie, Adolf von Berg.  Adolf werd rond in het heuvelachtige  Nordrheinische gebied in 1050 geboren. Hij werd in 1101 door keizer Hendrik IV tot graaf benoemd en noemde zichzelf sindsdien graaf von Berg. Het is vrijwel zeker dat deze Adolf de grondlegger van onze familie is. Hoewel we later in Noordrijn-Westfalen (en ver daarbuiten) steeds meer adellijke families met de naam Von Berg aantreffen, beginnen hun stambomen pas na 1300, wat aangeeft dat zij takken zijn van de oorspronkelijke familie. De familielijn is simpel: Een erfgenaam neemt de titel over en zo is er een Adolf II die Adolf opvolgt. Deze lijn is geografisch te volgen tot in het Hertogdom Jülich, waarin de stad Düren ligt. Rond 1400 loopt het onderzoek vast, onder andere door de beperkte ondertekening van officiële documenten. 

B. Eén andere familielijn komt van de adellijke familie Berg. Deze worden beschouwd als onderdeel van de Jülich-adel en woonden in Dürffenthal bij Ülpenich. De eerste gedocumenteerde vermelding van de familie is te vinden in een document uit 1357 met de ridder Christian von Durffendale, waar de verifieerbare afstamming begint. Deze verdeelden zich al in de middeleeuwen in twee onafhankelijke lijnen. Christian's erfgenaam heette Boudewijn van Berge en zijn zoon was Daniël van Berg. Daniel was tussen 1433 en 1439 rechter in Düren. Zijn zonen Rabod en Dietrich stichtten rond 1430 twee takken van de familie. De ene regel draagt ​​de naam van het moederbedrijf “Von Berg-Dürffenthal”, de andere “Von Berg-Blens”. Rabod von Berg-Dürffenthal was degene die de naam Von Berg voortzette. Maar na 1430 is het in officiële documenten weer stil.

Dan vinden we de historicus 'Naam', schrijvend over de bovenstaande families, beëindigt zijn bijdrage met een voetnoot: "er leefde destijds nog een familie Von Berg in Düren, maar die is niet verwant."

_______________________________________________________________________________________________________________________________

Even tussendoor.

Bij stamboomonderzoek wordt vooral gebruik gemaakt van officiële documenten, die verwijzen naar de herkomst van personen, in archieven. Het Landesarchiv Nordrhein-Westfalen en Staatsarchiv Deutschland Leipzich zijn hier van onschatbare waarde gebleken. Maar ter oriëntatie worden ook bestaande stambomen gebruikt onder het motto: waarom zoeken naar wat anderen al gevonden hebben. Wel moet de correctheid van die gegevens gecontroleerd worden. Er zijn verschillende stamboomverenigingen. Commerciële en idealistische of historische. Men kan daar vrijelijk informatie toevoegen aan eigen of andermans stamboom. Amerika en Duitsland lopen hierin voorop en bergen de meest serieuze stamboominformatie.

_______________________________________________________________________________________________________________________________

4.

Bij een collega amateuronderzoeker vond ik, al anderhalf jaar geleden, de naam Von Spohnheim. Hij vermeldt deze naam als Johann VI von Spohnheim von Berg, zijnde de vader van Johann von Berg uit Warburg (zie hoofdstuk 2). Omdat ik in geen Duitse archieven en andere stambomen over onze familienaam de naam tegenkwam, ging ik er vanuit dat dit niet correct kon zijn. Daarbij komt dat in archieven en stambomen de telling van de graven Von Spohnheim stopt bij nummer V. De onderzoeker is inmiddels overleden, en ik kan bij hem de informatie niet controleren. Ik legde het naast me neer en ging elders verder. Maar op gegeven ogenblik stuitte ik weer op deze Von Spohnheim in verschillende in Amerika opgestelde stambomen. Omdat er vele Von Bergen tijdens de Tweede Wereldoorlog naam Amerika uitweken,  is het niet verwonderlijk dat daar stambomen over onze familie bestaan. En het is in die pedegrees waar ik de naam Johannes VI von Spohnheim von Berg weer tegenkwam.